Als een baby’s eenmaal hun duimpje, vingertje of fopspeen hebben gevonden is dit een perfecte manier om zichzelf te kalmeren. Ze vinden het fijn en rustgevend. Wat zijn de mogelijke gevolgen en wat is de beste keuze, duimen of toch een fopspeen?
Waarom duimt een baby?
Duimen is het zuigen op de duimvinger. Het is een instinct wat geassocieerd wordt met de zuigreflex, het doet een baby denken aan de momenten dat hij borstvoeding krijgt of uit een fles drinkt. Als een baby duimt voelt hij zich veilig en getroost. Het is een manier om te kalmeren, de hartslag en bloeddruk worden lager tijdens het duimen en daarom zie je het ook vaak gebeuren voor het slapen gaan.
Wanneer begint een baby met duimen?
Duimen is een gevolg van de zuigreflex, deze reflex is al vroeg te zien bij baby’s. Ooit wel eens een echo gezien waarop een kindje lag te duimen? Dit kan! Er zijn een aantal reflexen, die zelfs al uitgebreid geoefend worden in mama’s buik, omdat ze al verschillende maanden voor de geboorte aanwezig waren. Een hiervan is de zuig- en slikreflex, want dit zorgt ervoor dat een pasgeboren baby direct na de geboorte voedsel tot zich kan nemen.
Wanneer moet je het afleren?
Voor een baby of peuter geldt dat het volkomen normaal is om op hun duim te zuigen, het geeft ze een veilig gevoel. Wanneer er langere tijd sprake is van duimzuigen kan het veranderen in een hardnekkige gewoonte, die gevolgen kan hebben voor de spraak, het gebit en de gezondheid van een kind. Daarom is het belangrijk om het duimzuigen zo jong mogelijk af te leren.
Het is namelijk niet alleen een vreemd gezicht als een ouder kind duimt en de kans dat klasgenootjes hem gaan plagen is groot, het kan ook verschillende gevolgen hebben die je liever wilt vermijden:
- De bekendste is toch wel de stand van de tanden. Waar de duim steeds tegen de tanden rust kan een open beet ontstaan. Vervolgens kan dit leiden tot problemen met praten (slissen en lispelen) en slikken. De kans is groot dat er op latere leeftijd een beugel nodig is.
- Tijdens het duimen ligt de tong laag in de mond. Dit kan een gewoonte worden. Deze lage tongligging kan ook leiden tot problemen met praten en slikken.
- Het gehemelte kan door de druk van de duim op hoog en smal groeien in plaats van breed. Later een goede tongpositie aanleren is hierdoor moeilijker.
- Een kind wat veel duimt loopt een grotere kans op gaatjes in de tanden en kiezen en pijnlijke tandvleesontstekingen. Dit komt omdat duimen de kans op een mondademhaling vergroot. Lucht die door de mond wordt ingeademd wordt niet gezuiverd, waardoor meer bacteriën binnenkomen. De mondademing ontstaat wanneer de duim na het duimen uit de mond valt maar de mond open blijft staan.
Gelukkig zijn bovenstaande gevolgen nog terug te draaien als er op tijd gestopt wordt met duimen. Dit betekent dat het belangrijk is om het duimen af te leren voordat het volwassen gebit komt. De leeftijd waarop een kind stopt met duimzuigen is verschillend. Is jouw kind ongeveer vier jaar en nog niet vanzelf gestopt met duimen? Dan is het slim om samen te kijken naar andere vormen van troost en veiligheid.
Wat is de reden van het duimen?
Je kunt jouw kind alleen maar laten stoppen met duimen als hij dat zelf wil. Kinderen stoppen ermee als ze ouder worden door de druk van leeftijdsgenootjes of als ze iets anders vinden om zich mee bezig te houden. Ga na wat de reden is dat jouw kind nog duimt en pak dat probleem aan. Andere mogelijkheden van troost zijn bijvoorbeeld een knuffeldier, muziek tijdens het slapen, een zacht lapje of knuffel wat vaker met papa en mama.
Duimen of een fopspeen?
Een fopspeen kun je geven als de borstvoeding of flesvoeding zonder problemen gaat en je merkt dat er vaak geduimd wordt of er een grote zuigbehoefte is. Probeer de speen alleen te gebruiken als je merkt dat je kind het moeilijk heeft, zoals wanneer ze moe of onrustig zijn. Vermijd het gebruik de gehele dag door en wacht ten alle tijden tot de borstvoeding goed op gang is gekomen.
Voordelen van het gebruik van een fopspeen:
- Fopspeen gebruik leidt tot een kleinere kans op wiegendood, hoewel onduidelijk is waarom.
- Een fopspeen geeft jouw baby en veilig gevoel.
- Het gebruik van een fopspeen is gemakkelijker af te leren dan duimen.
- Het zuigen helpt om lekker in slaap te vallen, een win voor jou en voor de kleine.
- Een speen geeft troost en steun in situaties waarin jij en je partner het even niet meer weten.
- Het is minder schadelijk voor het gebit van je kind dan duimen.
- Met een fopspeen stoppen kinderen eerder dan met duimzuigen, waar duimzuigen meestal aanhoudt tot en met het vijfde levensjaar wordt een fopspeen rond drie jaar aan de kant gelegd.
Nadelen van het gebruik van een fopspeen:
- Er is een grote kans dat het gebruik van een speen de duur van de borstvoeding verkort, dit wordt nog verder onderzocht.
- Door een fopspeen kunnen net als bij duimen problemen met de stand van de kaak en tanden ontstaan.
- Een speen kan oorontsteking veroorzaken.
- Stoppen met het gebruiken van een speen is voor sommige kinderen heel moeilijk.
Conclusie
Een speen is minder slecht voor het gebit dan duimen, maar mag je niet te lang gebruiken. Als je kind negen maanden is, kun je het gebruik van de speen overdag afleren. Stoppen met duimen is lastiger en kan pas op latere leeftijd.
Het beste is als je kind niet begint aan duimzuigen en mocht de drang om te zuigen te groot worden, kun je het beste een speen geven. Waar jij de speen namelijk gemakkelijk kunt weghalen is een duimpje altijd bij de hand, de problemen die dit op latere leeftijd met zich mee kan brengen, kun je beter voor zijn. Zorg altijd voor schone spenen en gebruik ze niet de gehele dag, maar als hulpmiddel voor het rustig slapen gaan of als er serieus getroost moet worden.
Wees wel consequent, plotseling de vertrouwde speen weghalen kan je baby een heel onrustig gevoel geven. Vanaf negen maanden kun je speen gebruik afbouwen, als een kind twee tot drie jaar oud is, is het verstandig om het speen gebruik volledig af te bouwen.
Mogelijk heb je ook interesse in onze andere blog over stoppen met de fopspeen. Bekijk deze dan nu!
