Baby’s kalmeren zichzelf door op hun duim, een vinger of een speentje te zuigen. Ze vallen er rustig mee in slaap en voelen zich getroost. Waar het in eerste instantie geen nadelige gevolgen heeft, is het niet goed om er te lang mee door te gaan. Duimen kan namelijk verschillende problemen opleveren. Wij verzamelden tips die jou kunnen helpen om het duimen afleren makkelijker te maken!
Wanneer begint een baby met duimen?
Duimen is een gevolg van de zuigreflex, deze reflex is al vroeg te zien bij baby’s. Ooit wel eens een echo gezien waarop een kindje lag te duimen? Dit kan! Er zijn een aantal reflexen, die zelfs al uitgebreid geoefend worden in mama’s buik, omdat ze al verschillende maanden voor de geboorte aanwezig waren. Een hiervan is de zuig- en slikreflex, want dit zorgt ervoor dat een pasgeboren baby direct na de geboorte voedsel tot zich kan nemen.
Waarom duimt een baby?
Duimen is een instinct wat geassocieerd wordt met de zuigreflex. Het herinnert een baby aan de momenten dat hij borstvoeding krijgt of uit een fles drinkt. Het zuigen aan de duim geeft een veilig en troostend gevoel. Het is een manier om zichzelf te kalmeren en een tactiek om in slaap te vallen. Door het zuigen worden namelijk de hartslag en bloeddruk lager.
Waarom moet je het duimen afleren?
Hoewel het voor een baby of peuter volkomen normaal is om rustig op hun duim te zuigen, is het op latere leeftijd niet meer nodig. Als je kindje eenmaal vaste voeding krijgt, is de zuigreflex overbodig. Dit is het moment dat veel kinderen vanzelf stoppen met duimen en er gekeken kan worden naar andere manieren om troost en veiligheid te vinden. Om te voorkomen dat het duimzuigen verandert in een hardnekkige gewoonte, die gevolgen heeft voor de spraak, het gebit en de gezondheid van een kind is het belangrijk om het duimen afleren op een zo jong mogelijke leeftijd te stimuleren.
Meer over de gevolgen en risico’s van het duimen lees je in de blog: Duimzuigen of toch een fopspeen?
Wanneer kan je het duimen afleren?
Waar de meeste kinderen vanzelf stoppen als ze vast voedsel beginnen te eten, is dit niet altijd het geval. Als dit niet vanzelf gebeurt, heeft jouw kind wat hulp nodig. De perfecte leeftijd kan ik je hier niet voor geven, dit is afhankelijk van de ontwikkeling van jouw kind. Vragen die je jezelf kunt stellen zijn bijvoorbeeld: waarom duimt mijn kleintje nog? Is het bijvoorbeeld uit verveling? Als hij moe is om zichzelf te helpen om in slaap te vallen of in situaties die nieuw zijn en waarin hij zichzelf wil kalmeren? Zijn er andere manier om troost en steun te geven? Misschien duimt jouw kind wel omdat hij het een fijn gevoel tegen zijn gehemelte vindt.
Hoewel duimen afleren niet altijd simpel is, kun je helpen. Als je eenmaal weet waarom hij duimt, kun je helpen door dat probleem op andere manieren op te lossen. Is het stress? Dan kun je stressvolle situaties beter voorbereiden. Leg uit wat er gaat gebeuren voordat je iets doen. Is het verveling? Probeer dan als je ziet dat hij gaat duimen, te kijken naar andere dingen die er te doen zijn, die wel interessant zijn! Er zijn verschillende manier om het duimen af te leren, we delen hieronder een paar ideeën met je:
Motiveren en belonen
Je kan de duim niet zomaar wegnemen. Het is daarom cruciaal dat je kind zelf gemotiveerd is om het duimen aan te pakken. Je kan, aangepast aan de leeftijd van je kind, uitleg geven over de gevolgen van het duimen, bijvoorbeeld door een foto van het een gebit met open beet te laten zien. Om het duimen afleren te stimuleren kun je er extra gewicht aan geven door dit te doen met hulp van je tandarts. Deze kan uitleg geven over de gevolgen, onder het mom van vreemde ogen dwingen best.
Daarnaast kan sociale druk ook helpen. Zeker wanneer je kind eenmaal naar school toe gaat zal het merken dat de meeste kinderen niet meer duimen. Wanneer je hier aandacht op vestigt zal dit de motivatie van je kind vergroten en zal ze in ieder geval in het bijzijn van anderen duimen afleren.
Reminders
Een gewoonte zoals duimen afleren is niet gemakkelijk. De duim zit er waarschijnlijk al in voordat je kind eraan denkt. Het is daarom belangrijk om herinneringen in te bouwen. Bijvoorbeeld telkens voor of na het eten je kind eraan herinneren, een memo bij de computer plakken of met behulp van de Re-mind, dit apparaat trilt om je eraan te herinneren aan het duimen afleren.
Beloning
Het duimen afleren kost moeite en mag daarom beloond worden! Een beloning in het vooruitzicht werkt motiverend, denk hierbij aan een bezoekje aan de dierentuin. Werk daarnaast met tussenbeloningen, bijvoorbeeld door dagelijks stickers te plakken op een beloningskaart wanneer er die dag niet geduimd is of een klein cadeautje aan het einde van de duim-vrije week.
Hulpmiddelen
Het duimen kan onaangenaam gemaakt worden door een omhulsel, pleister of duimpopje om de duim te doen. Dit is tegelijk ook een reminder. Een pleister kan er nog wel eens afgetrokken worden of afvallen. Er bestaan ook plastic omhulsels voor over de duim die vastzitten aan de pols. Dit voorkomt dat het er gemakkelijk vanaf getrokken wordt. Bij de andere hulpmiddelen is het raadzaam om ’s nachts nog eens te kijken of de duim ’s nachts toch niet terug gestoken is, aangezien deze hulpmiddelen in de slaap eraf getrokken kunnen worden.
Daarnaast kan er gebruik worden gemaakt van byte-x, een vies smakende stof die op de duim kan worden gesmeerd. Het kind zal meteen de vieze smaak proeven en de duim uit de mond doen. Dit zal op termijn ertoe leiden dat de duim niet meer automatisch naar de mond gaat. Het is belangrijk om standvastig te zijn en het dagelijks te gebruiken.
10-vingermethode
Met deze manier maak je voor jouw kind het duimen afleren aantrekkelijker. Het kind wordt verteld dat het eigenlijk niet eerlijk is dat er enkel op de duim geduimd wordt. Telkens wanneer het kind op de duim wil zuigen zal het ook alle andere vingers af moeten gaan. Wanneer dit consequent wordt toegepast zal het duimen minder aangenaam worden.
Time-out methode
Deze methode van duimen afleren is vooral toepasbaar bij kinderen die in met name tijdens het televisiekijken of voorlezen duimen. Telkens als het kind hierbij start met duimen wordt de televisie uitgezet of wordt het voorlezen gestaakt. Na ongeveer 3 minuten zonder te duimen kan de activiteit weer worden hervat. Dit is een beloning voor de minuten waarin niet geduimd is.
Conclusie
Er zijn dus verschillende manieren om te helpen bij duimen afleren. Het belangrijkste is dat je kind zich bewust wordt van wat hij doet, zonder dat je er een strijd van maakt. Voorkom dat het duimen een groot ding wordt. Probeer op een rustige en zachte toon te vragen: “haal alsjeblieft je duim uit je mond” en er iets leuks van te maken door beloningen!
Ook interessant