“Hoe kan ik mijn gerecht met de juiste wijn combineren?”. Velen van ons herkennen deze vraag. Wat het nog leuker zou maken is als je ook nog eens wat leuks kan vertellen over het gerecht, de wijn en de combinatie. Daar gaan wij jou bij helpen!
De basis
In de basis is wijn combineren met spijs (ander woord voor het eten of gerecht) een persoonlijke keuze. Laten we beginnen met alles te vergeten wat je tot nu toe hebt gehoord over dit onderwerp. Het is immers totale onzin om te kijken naar de kleur van de wijn (wit, rood of rosé). Het uitgangspunt is de juiste balans in de smaak te realiseren. Mensen zien het thuis koken en ”a la restaurant” opdienen als een hobby en soms zelf als meer, als een echte lifestyle.
Zorg ervoor dat de wijn niet wordt overrompeld door het eten of andersom. Een pittige pepersaus dendert namelijk met gemak over een lichte wijn heen. Om te beginnen is het belangrijk om de smaken in het gerecht te onderscheiden in zuur, zout, bitter of zoet. Door deze primaire smaken van elkaar te onderscheiden ontdek je welke kenmerken jouw gerecht heeft. Dat is namelijk het uitgangspunt waarmee we jouw gerecht en wijn combineren!
Smaken per regio
Komt jouw gerecht oorspronkelijk uit een typisch wijnland of zijn de smaken daar vaak terug te vinden? Dan kan het slim zijn om te beginnen met wat voor onderzoek. In dit korte onderzoek ga je bekijken waar jouw gerecht of de belangrijkste smaak van jouw gerecht vandaan komt. Probeer hierin zo specifiek mogelijk te zijn. Vaak is het namelijk zo dat regionale spijs en wijn combineren heel goed samen gaat. Het klimaat speelt daarin een rol, maar wellicht is het nog belangrijker dat er een cultuur is ontstaan waarin mensen hun favoriete smaken combineren.
Denk bijvoorbeeld aan een heerlijke salade niçoise waarbij je eigenlijk gewoon een glas zalmroze rosé uit de Provence moet nuttigen. Een Italiaanse volle tomatensaus bij een heerlijk lichte pasta kan goed worden begeleid door een Zuid Italiaanse volle rode wijn. Of als je het wat verder van huis gaat zoeken, vind je in Zuid-Afrika vaak stevige rode wijnen met rook-aroma’s. Deze wijn combineren met een klassieke Zuid-Afrikaanse braai (de lokale versie van de Hollandse barbecue) zorgt voor een heerlijke beleving!
Het gerecht en wijn combineren
Wijn combineren doe je dus altijd door uit te gaan van de smaken in het gerecht.
Waarom is het nou zo belangrijk om deze smaken te onderscheiden?
Smaakelementen verzwakken of versterken elkaar, dat wordt veroorzaakt door de smaakpapillen op je tong. Zoals je wellicht al weet heeft de tong verschillende smaakzones, deze komen overeen met de primaire smaken die we hierboven al hebben benoemd. Door de juiste combinatie te vinden, vergroot je het genot aan de eettafel!
Wij hebben hier een aantal standaard vuistregels opgenomen:
Zoet
Zoet eten versterkt bitter en zuur maar verzwakt zoet, fruit en volheid van wijnen. Het is dus niet aan te raden om een wijn te schenken met veel tannine (bitter) of zuur accenten, immers je tong zal daar heftig op reageren. Ook een zoete wijn die minder zoet is dan het gerecht gaat zuur of bitter smaken. Het beste kun je deze smaken met een wijn combineren die zoeter is dan het gerecht om zowel de wijn als het spijs optimaal tot zijn recht te laten komen! Misschien doet deze combinatie jouw mening over zoete wijnen wel veranderen?
Bitter
Bitter eten kun je neutraliseren door zoete smaken of zoute smaken toe te voegen. Heb je een heel bitter gerecht zoals bijvoorbeeld spruiten dan kun je bij deze bittere smaak het beste wijn combineren met een zoete of wat zoutere smaak.
Zuur
Zuur versterkt rijkheid, zoet en fruit in wijnen en verzwakt zuren in een wijn. Zuren in eten kun je vinden in azijn of citroen, bijvoorbeeld bij de vis. Door deze zure smaken in het gerecht zal je wijn zachter en fruitiger smaken. Je kan hier optimaal gebruik van maken door een hele frisse wijn te serveren met veel en scherpere zuren.
Zout
Zout eten versterkt de rijkheid en verzwakt bitter en zuur. Het klassieke voorbeeld is een heerlijke biefstuk waarbij al sinds jaar en dag een krachtige Bordeaux wordt geserveerd, de reden daarvoor is dat het zout in de biefstuk de krachtige en bittere smaken in de wijn wat afzwakken, waardoor dit een zeer aangename combinatie is.
Andere smaken
Wanneer we naar andere smaken gaan kijken gaan we wat meer de diepte in. Hier wordt het soms wat complexer omdat de smaken niet makkelijk te plaatsen zijn in de verschillende smaakzones. Denk bijvoorbeeld aan pikant eten of umami. Pittig eten en wijn combineren is lastig. De pittige ingrediënten kunnen de wijn volledig overrompelen. Daarom past bij een pittig gerecht vaak een lichtzoete witte wijn het beste. Een tanninerijke rode wijn, zoals we die vaak in Bordeaux vinden, kan het pikante in een gerecht vaak ook wel aan. De tannines lijken dan minder op te vallen en vallen wat weg ten opzichte van het sterk pittige karakter van het eten.
Umami is zo’n andere complexe smaak waarbij wijn combineren lastig is. Umami kun je het beste omschrijven als ‘hartig’ maar dat dekt niet de volledige lading. Denk daarbij aan ingrediënten zoals paddenstoelen, asperges, tomaten, harde kazen en gedroogde vleeswaren maar ook aan sojasaus of marmite. Om deze ingrediënten in balans te krijgen kun je het beste wijn combineren met een fruitige smaak met een niet te hoog alcoholpercentage en weinig tannine.
Bij ingrediënten die overlopen van de smaak umami zoals blauwe kazen of foie gras kun je beter een zoete wijn schenken. Dit werkt goed omdat umami het uitgesproken zoete en rijke karakter van de wijn in balans brengt. Mocht je een echte liefhebber zijn van hartige smaken dan kun je hier ook prima een stevige houtgerijpte Chardonnay of een Australische Shiraz bij schenken. Probeer harde tannines te voorkomen en een heerlijke volle en ronde wijn te schenken.
Boeken die je kunt lezen om jouw beste wijn spijs combinatie te maken
De Wijn spijsbijbel geschreven door Victoria Moore helpt je telkens op nieuw de ultieme wijn bij je gerecht te vinden, maar ook andersom! Want iedere (thuis)kok leert door dit boek de ultieme wijn met eten te combineren maar ook de vraag hoe vind ik het perfecte eten bij mijn wijn wordt beantwoord.
Wijn en Spijs is een ideaal boek als je snel een wijn wilt kunnen kiezen bij een gerecht of kunt ‘koken naar de wijn’. Het is een boek vol praktische tips, je leert kooktechnieken, snijtechnieken en kleur aan te brengen in je gerecht. Aperitief, kaas en wijn en dessertwijnen hebben een eigen plek in het boek gekregen, hierdoor kun je gemakkelijk een 6 gangen diner op topklasse zelf serveren!
Hopelijk hebben we je kunnen helpen jou eigen gemaakte culinaire hoogstandjes aan te vullen met de perfecte wijn of eens te koken nagelang een wijn die je al hebt uitgezocht!